W listopadzie 2021 r. w 𝗗𝘇𝗶𝗲𝗻𝗻𝗶𝗸𝘂 𝗚𝗮𝘇𝗲𝗰𝗶𝗲 𝗣𝗿𝗮𝘄𝗻𝗲𝗷 mogliśmy przeczytać artykuł autorstwa radcy prawnego Kamilli Pomorskiej z Kancelarii BWHS Wojciechowski Springer i Wspólnicy na temat postępowania prowadzonego przez 𝗣𝗿𝗲𝘇𝗲𝘀𝗮 𝗨𝗢𝗞𝗶𝗞 wobec influenserów promujących w mediach społecznościowych różnorakie produkty lub usługi. Urząd nie zwalania tempa w weryfikacji wprowadzających w błąd przekazów reklamowych.
Tym razem 𝗣𝗿𝗲𝘇𝗲𝘀 𝗨𝗢𝗞𝗶𝗞 przestrzega przed reklamami z udziałem znanych osób, które niekiedy same nie są świadome, że ich wizerunek został wykorzystany. Wedle informacji opublikowanych na stronie internetowej Urzędu, do Prezesa UOKiK wpływa coraz więcej sygnałów od osób, które straciły pieniądze, ponieważ zaufały informacjom zawartym w reklamach, w których bezprawnie wykorzystano wizerunek znanych osób – polityków, aktorów czy sportowców.
Reklamy te w korzystnym świetle przedstawiać miały ryzykowne instrumenty finansowe. Celem wzmocnienia ich atrakcyjności zamieszczano w nich m.in. zdjęcie lub fragment wywiadu z zadowolonym z usługi sportowcem lub aktorem.
Takie działania mogą być kwalifikowane jako nieuczciwa praktyka rynkowa, a z perspektywy praw osoby znanej, również jako naruszenie dobra osobistego w postaci prawa do wizerunku, czy praw autorskich do wykorzystanych w reklamie utworów, przykładowo zdjęć.
Jak wyjaśnia 𝗣𝗿𝗲𝘇𝗲𝘀 𝗨𝗢𝗞𝗶𝗞, schemat jest następujący: konsumenci, widząc wywiad lub reklamę z lubianą przez siebie osobą, zaczynają interesować się ofertą, zostawiają swoje dane kontaktowe. Następnie kontaktują się z nimi osoby dzwoniące w imieniu tzw. „platformy inwestycyjnej”, robią wszystko, by namówić do założenia rachunku i wpłaty pieniędzy. W skrajnych przypadkach oszuści wykorzystują dane konsumentów, aby zaciągnąć wysokie pożyczki. Takie działania mogą również wypełniać znamiona przestępstwa.
W dobie fake newsów zarówno konsumenci, jaki i przedsiębiorcy, powinni być wyczuleni na wszelkie przejawy manipulacji w mediach, zwłaszcza gdy w grę wchodzą pieniądze. Osoby znane, których wizerunek, czy prawa autorskie do poszczególnych utworów zostały wykorzystane wbrew ich woli, również nie powinny pozostawać bierne. Wykorzystanie czyjegoś wizerunku wymaga uprzedniej zgody, nawet w sytuacji gdy udostępnienie podobizny, w efekcie przyczynia się do osiągnięcia przez niego zysków. Bez takiej zgody, posłużenie się wizerunkiem jest bezprawne, a osobie której wizerunek wykorzystano przysługuje m.in. roszczenie o zadośćuczynienie, które może być znaczne. W końcu mowa jest o posłużeniu się wizerunkiem w reklamie nieuczciwej, wprowadzającej konsumentów w błąd, co może znacznie godzić w renomę osób znanych. Analogicznie jest przy naruszeniu praw autorskich, którymi nie wolno rozporządzać bez zgody twórcy.