Czy politykę antymobbingową można skarżyć przed sądem powszechnym, skoro jest „tylko” aktem prawa wewnętrznego?
𝗧𝗮𝗸 – 19 marca 2024 r. zapadł wyrok Sądu Najwyższego w tej sprawie (III PSKP 8/23).
W 2017 r. Urząd Miasta we Wrocławiu uchwalił procedurę antymobbingową. Zgodnie z zarządzeniem, ustalanie przyczyn mobbingu miało odbywać się za zamkniętymi drzwiami – bez udziału przedstawicieli pracowników i wysłuchania oskarżonego, potencjalnego mobbera.
Zdaniem związku zawodowego pracowników urzędu zarządzenie było skrajnie niekorzystne dla pracowników. Postanowienia zarządzenia zakwestionowali więc na drodze sądowej. Okazało się jednak, że sądy powszechne nie uznały się za władne do rozstrzygania takiej sprawy:
👉🏻 Sąd Okręgowy we Wrocławiu (VIII P 1/20) uznał, że nie ma kompetencji do uchylania aktów wewnętrznych pracodawcy,
👉🏻 a Sąd Apelacyjny we Wrocławiu (III APz 6/21) ocenił, że uchylanie aktów wewnętrznych w ogóle nie jest sprawą cywilną.
Wobec powyższego związek wniósł 23 marca 2023 r. skargę kasacyjną do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego. Zarzucił sądom powszechnym naruszenie przepisów art. 26 ustawy o związkach zawodowych i art. 45 Konstytucji RP – tj. ograniczenie prawa
do sprawowania kontroli nad pracodawcą przez zakładową organizację związkową oraz prawa do sądu.
Co zrobił SN? Uchylił zaskarżone postanowienia i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania wrocławskiemu Sądowi Okręgowemu. Nie rozstrzygnął merytorycznie o polityce antymobbingowej w Urzędzie Miasta, ale potwierdził, że sądy powszechne mogą to robić, bo są to sprawy cywilne.
Powyższe orzeczenie może oznaczać konieczność dochowania jeszcze większej staranności przy formułowaniu procedur antymobbingowych przez pracodawców. Nie może być ona jakakolwiek – niezależnie już od tego, że samo jej wprowadzenie nie wyczerpuje obowiązku pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi (tak Sąd Najwyższy też w niedawnym orzeczeniu – z 4 lipca 2023 r., III PSKP 11/22).
Czekamy z ciekawością na rozstrzygnięcia merytoryczne w tej sprawie, spodziewając się, że po ich wydaniu na znaczeniu zyska takie sformułowanie polityki antymobbingowej, by jej postanowienia zapewniały rzetelne wyjaśnienie sprawy i prawo obrony dla osoby, której postawiono zarzut mobbingu.
